Versnelde en verbeterde aanpak Kaderrichtlijn Water
Op 29 januari zijn twee rapporten van onze hand ter informatie aan de Tweede Kamer aangeboden. Deze rapporten geven ons beeld van de prognose in tijd (wanneer zijn de projecten klaar) en geld (wat gaan de maatregelen kosten) van de maatregelen voor het Rijkswaterstaat (RWS) deel van het Uitvoeringsprogramma Kaderrichtlijn Water (KRW). En misschien nog wel het belangrijkste: ze bevatten praktische aanbevelingen om het programma te versnellen en de Europese afspraken te halen, en tegelijkertijd de kosten van dit programma te beheersen.
Waarom van belang?
De afgelopen maanden heeft Horvat & Partners RWS geholpen om beter in control te komen op het Uitvoeringsprogramma Kaderrichtlijn Water. Voor de scope van het programma is € 651 mln. uitgetrokken. Dit programma heeft tot doel de waterkwaliteit van de rijkswateren in Nederland te verbeteren en te voldoen aan Europese afspraken. De vanuit Europa gestelde eindmijlpaal hiervoor is eind 2027. Dit betekent dat de maatregelen uit het programma op dat moment opgeleverd dienen te zijn. Wanneer dit niet tijdig lukt, lopen we als Nederland het risico dat werk aan het hoofdwater- en hoofdvaarwegensysteem vertraging oploopt, omdat er dan aanvullende eisen aan dit soort projecten kunnen worden gesteld vanwege de Europese wetgeving.
Wat was de aanleiding?
Het ministerie van IenW hecht veel belang aan de tijdige realisatie van de scope van het KRW programma. De coördinerend hoofdingenieur-directeur (cHID) wil vanwege deze urgentie, zekerstellen dat deze wijze van sturing en organisatie van het programma effectief is en heeft Horvat & Partners gevraagd om deze wijze te evalueren en waar nodig adviezen ter verbetering te geven. Een eerste scan leverde elf verbeterpunten op waarvan (sturing op) voortgangsinformatie er één was, inclusief concrete aanbevelingen over welke informatie op welke manier te verzamelen en te aggregeren. RWS heeft ons vervolgens gevraagd een inschatting van de planning (wanneer zijn de projecten klaar) en geld (wat gaan de maatregelen kosten) van de KRW-maatregelen te geven. Dit hebben we eerst voor de regio RWS Oost Nederland gedaan en vervolgens ook voor de andere zes regio’s.
In maart 2022 ben ik als coördinerend hoofdingenieur-directeur (HID) voor het RWS Uitvoeringsprogramma Kaderrichtlijn Water gestart. Bij mijn start wilde ik graag een goed inzicht in het programma. Ook kreeg ik intern signalen dat de planning en budgetten van het programma onder druk staan. Tegelijkertijd is het een goed gebruik bij RWS om de blik van buiten binnen te halen om kritisch met ons mee te kijken en aanbevelingen te doen. Dat hebben we aan Horvat & Partners gevraagd. Het onderzoek heeft ons geholpen een goed beeld te krijgen van de knelpunten in het programma en de mogelijke oplossingen.
Marjolijn van de Zandschulp, coördinerend hoofdingenieur-directeur voor het RWS Uitvoeringsprogramma Kaderrichtlijn Water
Hoe hebben we de toets uitgevoerd?
Het programma bestaat uit een groot aantal maatregelen die op hun beurt weer in deelmaatregelen zijn opgedeeld en zijn onderbracht in projecten. Onze eerste toets bestond uit het verifiëren dat de gehele (en niet meer dan de) afgesproken scope daadwerkelijk in projecten is ondergebracht. Kortom: voldoen we met de uitvoering van de projecten aan de totale opdracht? Omdat onze opdracht was om een indicatie van de programmaprognose te geven, hebben we die inschatting gebaseerd op een deelwaarneming; oftewel een selectie van projecten die we voldoende representatief achten voor de totale set aan projecten. Van deze projecten hebben we de betrouwbaarheid van de raming en planning beoordeeld en de resultaten geëxtrapoleerd. Deze analyse gaf een goed beeld van de totale kosten van het programma, en van een realistisch oplevermoment van deze projecten. En niet alleen van het gemiddelde, maar ook van de bandbreedte daarop.
Horvat & Partners heeft in korte tijd zo’n 150 projecten doorgelicht. Dat heeft hele waardevolle informatie opgeleverd over de organisatie, sturing en rapportages. En over de kosten en de planning en hoe deze te beheersen. RWS gebruikt de bevindingen van Horvat & Partners om tot een versnelde en verbeterde aanpak te komen. We zetten alles op alles om alle maatregelen voor eind 2027 te realiseren.
Marjolijn van de Zandschulp, coördinerend hoofdingenieur-directeur voor het RWS Uitvoeringsprogramma Kaderrichtlijn Water
Wat heeft dit Rijkswaterstaat gebracht?
Omdat de analyse direct gebaseerd is op de individuele projecten, leidde dit tot concrete en praktische aanbevelingen voor RWS om te versnellen en kosten beter te beheersen. De aanbevelingen geven handvatten op het gebied van: scopemanagement, projectbeheersing, governance, en toetsing en vrijgave.
